Մակարավանք

ՄԱԿԱՐԱՎԱՆՔ
Տավուշի մարզ
գ. Աչաջուր,
պետ. ցուցիչ N 10. 13. 6.3

 X-XIII դդ. դարերի հայկական այս վանական համալիրը գտնվում է Աչաջուր գյուղից 3 կմ հարավարևմուտք, Պայտաթափ լեռան լանջին: Համալիրը բաղկացած է գլխավոր եկեղեցուց, գավիթից և 2-րդ հնագույն եկեղեցուց:

Գլխավոր եկեղեցի – ըստ նրանից հարավ կանգնեցված խաչքարի արձանագրության, կառուցվել է 1205 թ-ին։ Արտաքինից ուղղանկյուն, ներսից խաչաձև, խորանի երկու կողմերում երկհարկ ավանդատներով գմբեթավոր հորինվածք ունի` կառուցված վարդագույն անդեզիտի սրբատաշ քարերով (հյուսիսարևմտյան խորշը հետագայում վերակառուցվել է ավանդատան)։ Հարավային և արևելյան ճակատները մշակված են եռանկյունաձև զույգ խորշերով (հյուսիսային պատի խորշերը ծածկվել են ավելի ուշ կառուցված գավթի ծավալով), գմբեթի (ծածկը քանդված է) կլոր թմբուկը զարդարված է զույգ կիսասյուների դեկորատիվ կամարաշարով։ Արևմտյան ճակատը ունի ճոխ զարդաձևերով շքամուտք, որի ճակտոնապատը բազմագույն քարերի շախմատաձև շարվածքով է։ Գրեթե նույն ձևավորումն ունի գավթի մեջ բացվող հյուսիսային շքամուտքը։ Եկեղեցու հարավային պատի լուսամուտի տակ` ճանկերում հորթ բռնած արծվի բարձրաքանդակ է, որն ուշագրավ է կատարման մեծ վարպետությամբ։ Եկեղեցու լուսավոր և ընդարձակ դահլիճում, խիստ տպավորիչ է ինքնատիպ լուծումով խորանի հարդարանքը։ Խորանի կիսաշրջանաձև պատը զարդարված է 13 գոգավոր խորշերով` միմյանցից բաժանված կամարակապ զույգ որմնասյուներով։ Բեմի ճակատի ողջ մակերեսը ծածկված է միջնադարյան հայ արվեստի գլուխգործոցների թվին դասվող ութանկյուն աստղերի և ութանիստ բազմանկյունիների մեջ ներառված հարթաքանդակներով: Այստեղ հանդիպում են հուշկապարիկների, կենդանական և բուսական  զարդամոտիվներով հյուսկեն քանդակներ, աստվածաշնչյան թեմայով (Հովհանը կետի երախում) հարթաքանդակ և այլն: Առկա է նաև գավթի կառուցող  Վաչե Ա. Վաչուտյանի զինանշանը` զույգ արծիվների պատկերով։ Մակարավանքի ձկան քանդակներն իրենց պլաստիկայով և կատարման ռեալիստական ոճով ուշագրավ են միջնադարյան հայ արվեստում։ Աստղերից մեկի վրա կերտված է գործիքները ձեռքին եկեղեցու ճարտարապետի ( քանդակագործի) դիմաքանդակը և նրա անունը` «Երիտասարդ»։Գավիթ - 1207  թ-ին կառուցել է իշխանաց-իշխան Վաչե Ա. Վաչուտյանը: Արևելքից կից է հնագույն եկեղեցուն, իսկ հարավից` գլխավորին: Այն գրեթե քառակուսի հատակագծով, չորս սյուներով կենտրոնակազմ հորինվածք ունի, կառուցված է վարդագույն անդեզիտի սրբատաշ քարերով։ Արևմտյան շքամուտքի վրա կան հուշկապարիկի, առյուծի և ցուլի մենամարտ պատկերող դինամիկ բարձրաքանդակներ։ Առանձնապես հարուստ է գավթի ներսի հարդարանքը։ Գմբեթի հիմքի սալերին կան գավթի շինարար վարպետների անունների սկզբնատառերը։

Երկրորդ  եկեղեցին (X-XI դդ.) – համալիրի հյուսիս-արևելքում է։ Արտաքինից ուղղանկյուն, ներսից շեշտված խաչաձև (բավական խոր թևերով) շինությունը հիմնականում կառուցված է կիսամշակ կարմրավուն տուֆի խոշոր քարերով, իսկ XIII դ. դարում վերակառուցված ծածկը և գմբեթը` նույն տուֆի սրբատաշ քարերով։ Հարդարանքի հիմնական տարրը բեմի ճակատի բուսական և երկրաչափական նուրբ զարդաքանդակներն են, որոնք ներառված են շեղանկյուն շրջանակների մեջ:

Նշխարատուն – գավթի և համալիրի հնագույն եկեղեցու հյուսիսարևելյան անկյունում պահպանվել են ուղղանկյուն հատակագծով, սպիտակավուն քարով շինված ( XIII դ.) պատերը։

      Ս.Աստվածածին եկեղեցի – համալիրի արևելյան մասում կանգուն է վարդագույն և կարմրավուն անդեզիտի սրբատաշ խոշոր քարերով կառուցված, ներքուստ խաչաձև (եռախորան, արևմուտքում ուղղանկյուն թևով), արտաքուստ ութանիստ (գետնախարիսխը շրջանաձև է) կենտրոնագմբեթ հորինվածքով Ս.Աստվածածինը , որը կառուցել է Մակարավանքի առաջնորդ Հովհաննեսը`1198 թ-ին։ Լուսամուտների պսակներն ու խորշերի հովհարաձև մշակված կիսակոնաձև գագաթներն ընդգրկող գոտու վրա կան թռչունների, առյուծների, վարդյակների, արծվի և վիշապի մենամարտ պատկերող հարթաքանդակներ։ Եկեղեցուն հյուսիսից կից է փոքրիկ, կիսավեր, թաղածածկ մատուռ։

Մակարավանքի համալիրը իր զարդաքանդակների ինքնատիպությամբ, հարստությամբ և բազմազանությամբ դասվում է   Աղթամարի, Բղենո Նորավանքի, Գանձասարի շարքին և կարևոր տեղ գրավում հայ ճարտարապետության մեջ:

Հուշարձանի վերաբերյալ հիմնական գրականությունը.

Գ. Սարգսյան, Մակարավանք, «Էջմիածին», 1954, N 2:

Գ.Կարախանյան, Մակարավանքի քանդակները և նրանց հեղինակը, «ՊԲՀ», N 4, 1974:

Դիվան հայ վիմագրության, պր. 6, Եր., 1977:

YerevanTravel.ru Լաստիվերում

Ռուսաստան-Հայաստան. բուքմեյքերների կարծիքը

Վաղը՝ մարտի 5-ին, Կրասնոդարի «Կուբան» մարզադաշտում տեղի կունենա Ռուսաստան-Հայաստան ընկերական հանդիպումը:

Բուքմեյքերական գրասենյակները հանդիպման ֆավորիտ են համարում Ռուսաստանի ընտրանուն, ում հաղթանակը գնահատվում է 1,35 գործակցով: Ոչ-ոքիի համար սահմանվել է 4,7 գործակիցը, իսկ Հայաստանի հավաքականի հաղթելու շանսերը՝ 8,5 գործակիցը:

Ավելացնենք, որ մրցավեճը կսկվի Երևանի ժամանակով 18:00-ին ու կցուցադրվի Արմենիա TV-ի ուղիղ եթերում: 

30 հազար դրամ և կրկին՝ բարև՛, ԿՈՒՍԱԹԱՂԱՆԹ

«Ուսանող տարիներին Չարենցավան հարսանիք գնացինք, ապշել էինք, երբ հաջորդ օրը հարսին էշի վրա թարս նստեցրած հետ բերեցին հորական տուն: Հիմա էլ որ այդպես ոչ կույս հարսներին հետ բերեին, աղջիկներն այդքան բաց ընկած չէին լինի, իրենց մաքրությունը կպահեին»,- հիշում է 61-ամյա Նվարդ Սողոմյանն ու հավելում, որ իր երեք որդիների կանանց պատրաստվում է առաջին ամուսնական գիշերը «ստուգել». իրեն «բարոյական» հարսներ են պետք:«Հասարակություն առանց բռնության» (ՀԱԲ) ՀԿ-ն հրապարակել է ուսումնասիրություն, ըստ որի՝ Հայաստանի մարզերում բնակվող 18-35 տարեկան արական սեռի ներկայացուցիչների 62 տոկոսը կարևոր է համարում աղջկա կուսությունը, երևանաբնակների ավելի քան 56 տոկոսի համար է կարևոր, որ կինն ամուսնության առաջին գիշերը կույս լինի: Սա այն դեպքում, երբ երևանաբնակ աղջիկների 55 տոկոսը կարծում է, որ կուսության հարցը վերաբերում է միայն ամուսնացող զույգին:Երևանի պետական բժշկական համալսարանի Սեքսոպաթոլոգիայի կլինիկայի բժիշկ-սեքսոլոգ Նարինե Ներսիսյանը Lurer.com-ին ասաց, որ յուրաքաչյուր զույգ ինքը պետք է որոշի՝ երբ սկսել սեռական կյանքը, սակայն, ըստ սեքսոլոգի, կուսաթաղանթի խնդիրը կարևոր է ազգի ինքնության, փոքր ազգերի պահպանման համար:«Պետք է լուսավորել մեր հասարակությանը՝ սեռականության դրսևորման տարիքային ձևերի մասին և հատկապես՝ 16-25 տարեկանում, որը համարվում է սեքսուալության անցումային շրջան, երիտասարդներին սովորեցնել, թե ինչպես կարելի է վերահսկել իրենց սեռական պահանջը՝ առանց վնասելու իրենց սեռական առողջությունը: 25 տարեկանում գլխուղեղի այն կենտրոնների զարգացումը, որոնք պատասխանատու են ռիսկային վարքի վերահսկման, իմպուլսիվ գործողություններ կատարելու ինքնատիրապետման համար, հասնում են իրենց լիարժեք զարգացմանը և այդ տարիքից անձը ավելի գիտակից որոշումներ կարող է կայացնե՝' կապված իր սեռական կյանքի հետ, որպեսզի հետագայում չփոշմանի իր արածի համար»:ՀԱԲ հարցման համաձայն՝ աղջիկների 40 տոկոսը չէր պահպանի կուսությունը, եթե հասարակական կարծիքը չափազանց խիստ չլիներ: 27-ամյա Կարեն Սարգսյանը աշխատում է որպես տնտեսագետ, ունի ընկերուհի, սակայն նախընտրում է մինչև ամուսնություն ընկերուհու հետ սեռաական կապի մեջ չլինել, փոխարենը Կարենն օգտվում է սեռական վճարովի ծառայություններից: «Աղջկան կուսազրկելու համար պիտի 100 տոկոսով վստահ լինես, որ իր հետ կամուսնանաս, դրա համար ավելի ճիշտ ա ունենալ կույս ընկերուհի և ամուսնության առաջին գիշերն էլ կուսազրկել նրան: Ես չեմ կարող ինձ վրա մեղք վերցնել, կուսազրկել, մեկ էլ մի բան այն չլինի մեր հարաբերություններում ու ամբողջ կյանքում մտածեմ՝ էս մարդու կյանքը քայքայեցի»,- ասում է Կ. Սարգսյանը՝ նկատելով, որ թեկուզ իր ընկերուհին դեմ չէ մինչամուսնական սեռական կյանքին, ինքը, միևնույն է, նախընտրում է «զսպել» իրեն մինչև ամուսնություն, նույնն էլ ընկերուհուն է կոչ անում: Կարենը նշում է, որ ընկերուհին հաշտվել է այդ մտքի հետ և այժմ իրենք «նորմալ» ընկերություն են անում՝ սպասելով ամուսնության համար հարմար ժամանակի:23-ամյա Անին չի նախանձում Կարենի ընկերուհուն, ավելին՝ ապրում է սեռական կյանքով արդեն երեք տարի, և «ստորացնող» կհամարի, եթե սկեսուրը փորձի խառնվել իր և իր ապագա ամուսնու սեռական կյանքին. «Ես ազատ ու գիտակից մարդ եմ այնքանով, որքանով ինքս կարող եմ որոշել ում հետ կենակցել, որքան և ինչու, և իմ կողքին պարզապես իրավունք չունի թաղանթը ու երկու կաթիլը գնահատող տղամարդ գտնվել, դա նույն է, թե ես իմ կողքի տղամարդուց պահանջեմ կույս լինել»:Անին նախընտրում է «պարզ երեսով» լինել իր սիրած տղամարդու հետ, քան հենց նույն տղամարդու մեղքով՝ ամեն անգամ ստիպված լինել ցույց տալ, թե կույս է. «Կարծում եք կի՞նն է մեղավոր կույս մնալու մեջ, ո՛չ, տղամարդն է մեղավոր, ով ստիպում է սիրած աղջկան կույս մնալ, իսկ ինքը իր համար սրա-նրա հետ քնում, կինն էլ իրեն համարելով թույլ էակ, կամ կույս է մնում բառիս բուն իմաստով, կամ էլ անալ սեքսով է զբաղվում, որպեսզի չկորցնի ամուսնանալու շանսը»:Իսկ կանայք, ովքեր ամեն դեպքում ապրում եմ մինչամուսնական սեռական կյանքով, սակայն ամուսնանալուց կույս են ուզում լինել, մեր երկրում դիմում են կուսաթաղանթի արհեստական վերականգնման: Կուսաթաղանթի վերականգնման վիրահատություններն օրենսդրական կարգավորում չունեն, ուստի նման վիրահատությունները կատարվում են գաղտնի՝ ինչպես Երևանում, այնպես էլ մարզերում, ընդ որում, երևանաբնակ կանայք ավելի հաճախ նախընտրում են մարզերում կույս դառնալ կրկին և հակառակը: «Կուսաթաղանթի վերականգնման երկու տեսակի վիրահատություն կա՝ հարսանիքից երկու օր առաջ և ավելի որակյալ՝ մինչև երկու ամիս առաջ վիրահատությունները: Առաջին դեպքում կարվում է միայն կուսաթաղանթի առաջին շերտը և երկու օր անց այն ինքն իրեն կարող է քանդվել, երկրորդ դեպքում ամբողջ կուսաթաղանթն է մանրակրկիտ կարվում, և սեռական ակտի ժամանակ արդեն քանդվում են թելով կարերը՝ տղամարդու մոտ կուսաթաղանթի պատռվելու տպավորություն թողնելով»,- ասում է կուսաթաղանթի վիրահատություն կատարող գինեկոլոգներից մեկը, ով չցանկացավ ներկայանալ:Կուսաթաղանթի վերականգման վիրահատության գները տատանվում են 30-100 հազար դրամի սահմաններում, որոշ դեպքերում հասնելով մինչև 300 հազար դրամ: Գինեկոլոգի խոսքով՝ իրեն դիմած 10 կնոջից 8-ի դեպքում վիրահատության ծախսերը հոգում է մեկ այլ տղամարդ, որպես կանոն՝ արտասահմանցի: Գինեկոլոգի պրակտիկայում եղել է նաև կին, ով երկու անգամ է վերականգնել կուսաթաղանթը՝ մի դեպքում նրա համար վճարել է իրանցի մի երիտասարդ, երկրորդ դեպքում՝ հայ տարեց տղամարդ:Երևանի պետական բժշկական համալսարանի նախկին ուսանող, Սիրիայի Լատակիա քաղաքի բնակիչ Էդնան Ասբերը Lurer.com-ի հետ հեռախոսազրույցում նշում է, որ Հայաստանում իրեն ամենից շատ զարմացրեց ու հիասթափցրեց իր ընկերուհին, ում հետ գրեթե երկու տարի տևած կապն ավարտվել է նրանով, որ աղջիկը հայտարարել է՝ պիտի ամուսնանամ, օգնիր ինձ այդ հարցում:«Ես երկար ժամանակ չէի կարողանում հասնանալ՝ ինչո՞ւ պիտի ես վճարեմ նրան 200 դոլար, որպեսզի կուսաթաղանթը վերականգնի: Արաբ կանայք ևս կույս պիտի լինեն ամուսնանալիս, սակայն ով էլ որ կույս չի, չեմ լսել, թե նման բան անեն։ Իսկ իմ նախկին ընկերուհին խնդրեց ինձ բժշկին ասել, որ պատահական եմ իրեն կուսազրկել ու այլևս իրեն չանհանգստացնեմ. այդպես էլ արեցի»,- հիշում է է. Ասբերը:Սեքսոլոգ Նարինե Ներսիսյանը նշում է, որ խորհրդատվության դիմած կանանց հետ խոսելով՝ նկատել է, որ կուսաթաղանթի վերականգնման գնացողները հիմնականում այդ քայլին դիմում են վախի զգացումից ելնելով. նրանք վախենում են, որ «նորմալ» ընտանիքի տղան չի ամուսնանա իրենց հետ և իրենք կզրկվեն «նորմալ» ընտանիք ունենալու հեռանկարից:«Ցանկացած իրադարձություն՝ կապված սեռականության հետ, այդ թվում՝ կուսաթաղանթի վերականգնումը, ազդում է աղջկա հոգեբանության և սեքսուալության վրա: Որքան էլ կարևոր լինի տղամարդու համար կնոջ կուսությունը, տղամարդիկ պետք է հիշեն, որ վերականգնված կուսաթաղանթի հետևանքով կնոջ մոտ առաջացած հոգեբանական զգացողություններն իրենց զգացնել կտան տարբեր հոգեսեռական խնդիրների տեսքով ավելի ուշ, երբ աղջիկը ունենա ընտանիք և ամուսնական պարտավորություններ, սեռական կանոնավոր կյանք»,- ասում է սեքսոլոգը: Նա վստահ է՝ կուսաթաղանթի վերականգնման հարցում տղամարդը հավասար պատասխանատվություն է կրում աղջկա նման վարքի համար՝ տղամարդուն խորհուրդ տալով՝ կնոջը սիրել և ընդունել նախ և առաջ որպես մարդ, մարդ, ով իրավունք ունի և կարող է ապրել մինչամուսնական սեռական կյանքով, կնոջը՝ թույլ չտալ տղամարդուն իր մեջ գնահատել ու կարևորել կուսաթաղանթը:նյութի աղբյուր`http://lurer.com

Օնլայն բժիշկ. քո սեռական առողջությանը վերաբերող հարցերին պատասխանում է Cosmo սեքսոլոգը

1. Ինչպե՞ս կարելի է հետաքրքրություն և թարմություն մտցնել սեռական հարաբերություններում։ Վերջերս զգում եմ, որ միապաղաղությունը ձանձրացրել է երկուսիս էլ:

Սեռական կյանքում ձանձրույթը խոսում է զուգընկերների միջև սեռական շփման մակերեսային մակարդակի մասին. այսինքն՝ սեռական շփումն իրենից ներկայացնում է զուտ մարմնական փոխազդեցություն, որը, բնականաբար, միապաղաղ է, քանի որ մարմինը միշտ նույնն է: Նույն սեռական գրգռիչը ժամանակի ընթացքում չի առաջացնում նույնատիպ ռեակցիա, քանի որ դա նյարդային համակարգի պաշտպանական օրինաչափ դրսևորում է: Թվում է՝ կիրքը մարում է ժամանակի ընթացքում, բայց դա այդպես չէ: Սեռական կյանքին, բացի մարմնից, մասնակցում է նաև մարդու հոգեկան աշխարհը: Եթե մարմնից հնարավոր է ձանձրանալ, ապա հոգևոր աշխարհը սեռական կյանքում բացում է անսահման լայն հնարավորություններ, տալիս սեռական խոր ինքնաճանաչում, բացահայտում սեքսուալության և սեռական հաճույքի բազմերանգությունն ու անսպառ հարստությունը: Ամբողջ խնդիրն այստեղ վերաբերմունքի փոփոխությունն է, վերաբերմունք սեռական հարաբերության և սեփական սեքսուալության նկատմամբ: Խորհուրդ կտամ աշխատեք ձեզ վրա՝ խորացնելով սեռական ինքնաճանաչումը։ Դա միանշանակ ավելի արդյունավետ է, քան սեռական դիրքի կամ արտաքին պայմանների փոփոխությունը:

2. Ամուսինս 5-6 ամսով մեկնում է արտագնա աշխատանքի։ Նման երկար ժամանակով սեռական կյանքի դադարեցումը կազդի՞ իմ առողջության վրա։

Իհարկե, կանոնավոր սեռական կյանք ունենալու դեպքում սեռական կյանքի ընդհատումը կստեղծի որոշակի անախորժ զգացողություններ, հատկապես եթե սեռական կյանքում դու վայելում էիր լիակատար բավարարվածություն: Բայց օրգանիզմն ունի ինքնապաշտպանական մեխանիզմներ. որոշ ժամանակ անց այն կհարմարվի առանց սեռական կյանքի ապրելուն, և դու համեմատաբար հանգիստ կտանես սեռական կյանքի բացակայությունը: Սեռական ցանկությունը չի անհետանա, և սեռական գրգռման ապրումներ դու կունենաս, բայց դրանցից վախենալ պետք չէ: Հարկավոր է, որ դու չկենտրոնանաս սեռական գրգիռների վրա և տեղի չտաս սեռական ապրումներին` ուշադրությունդ ուղղորդելով մտավոր ակտիվության և կամային դրսևորումների վրա. ասենք՝ հրաշալի կլինի նոր լեզու սովորելը կամ սպորտով կանոնավոր զբաղվելը:

3. Ամուսնացել եմ 5 ամիս առաջ, և արդեն մեկ ամիս է, ինչ հղի եմ: Հղիությունը նորմալ եմ տանում, սակայն ես և ամուսինս սեռական հարաբերություն չենք ունենում, քանի որ ամուսինս չի ցանկանում վնասել ինձ և երեխային: Ամուսինս նշում է, որ ինքը կարող է դիմանալ և 9 ամիս ապրել առանց սեռական կյանքի։ Նրա դիրքորոշումը տարօրինակ էր ինձ համար, մինչև որ նկատեցի, որ գիշերը, երբ ես քնած եմ, նա հեռուստացույցով ֆիլմեր է դիտում և, ձեռնաշարժությամբ զբաղվելով, ինքնաբավարարվում է: Ես նրա հետ այդ թեմայով չեմ խոսել և չգիտեմ էլ նույնիսկ՝ ինչպես խոսեմ: Արդյո՞ք նա խուսափում է ինձանից, կամ ես նրա համար այնքան էլ հաճելի չեմ։

Նախ՝ դու պետք է իմանաս, որ քո ամուսնու սեռական վարքը ոչ մի ձևով գնահատական չի տալիս քո սեքսուալությանը. դա չի նշանակում, որ դու ցանկալի կին չես: Հարկավոր է իմանալ նաև, որ հղիությունը հակացուցված չէ սեռական կյանքին, և սեռական հարաբերությունը չի կարող վնասել պտղին. կարիք չկա 9 ամիս զերծ մնալ սեռական մերձեցումից:

Գուցե նա դիմում է սեռական ինքնաբավարարման այդ տարբերակին՝ ելնելով հղիության հետ կապված իր թյուր պատկերացումներից, բայց հնարավոր է նաև, որ հղիությունը պարզապես հարմար առիթ է ինքն իրեն արդարացնելու և իր նախընտրած տարբերակով սեռական բավարարում ստանալու համար: Վերջին դեպքում գործ ունենք լուրջ սեքսոլոգիական խնդրի հետ: Ամուսնացած տղամարդու վարքը, ով գերադասում է այլ տեսակի սեռական ակտիվություն, երբ ունի իր կնոջ հետ ռեալ հարաբերվելու հնարավորություն, նորմալ չի համարվում: Իսկ վիրտուալ սեռական ակտիվության վտանգները շատ լուրջ են և կարող են տանել հոգեսեռական առողջության ամենածանր խանգարումների: Սա անհանգստանալու լուրջ պատճառ է, վիճակ, որը համարվում է կպչուն-սևեռուն սեքսոլոգիական նևրոտիկ խանգարում:

4. Սեռական հարաբերության ժամանակ չեմ զգում ոչինչ, հաճույքի ոչ մի նշույլ։ Դա ազդում է իմ հոգեբանության վրա՝ բազմաթիվ խնդիրներ առաջացնելով։ Խնդրում եմ, օգնեք ինձ ազատվելու այդ խնդրից։

Այն, ինչ ներկայացնում ես, մասնագիտական լեզվով՝ սեռական անհեդոնիան, սեքսոլոգիական խնդիր է, որի հիմքում ընկած են հոգեհուզական արգելակումները: Ամեն անգամ, երբ մարմինդ պետք է սեքսուալ արձագանք տա, տագնապային լարվածությունը գործի է դնում նյարդային կենտրոնների այն շղթայական ակտիվացումը, որը բերում է նշված հոգեհուզական բլոկների ակտիվացմանը և սեռական անզգայության առաջացմանը:

Սեռական հաճույքի բացակայությունը ենթակա է բուժման։ Դու ոչ մի կերպ մեղավոր չես, որ քեզ մոտ նման խնդիր կա: Հարկավոր չէ ամաչել կամ բարդույթավորվել. դա ի սկզբանե գալիս է մեր հասարակական, պատմամշակութային, ավանդական բարքերից և նաև՝ կանանց սեռական օրգանների կառուցվածքային առանձնահատկությունից:

Լուսանկարը ըստ Shutterstock-ի

Ընդամենը 6 րոպե և գեղեցիկ կուրծքն այլևս երազանք չէ

Չնայած կրծքերի համար հատուկ վարժություններ չկան, բայց մի քանի մարզումներով դու կարող ես ակտիվացնել կրծքավանդակիդ մկանները, որոնք ավելի ձիգ տեսք կունենան:

Կրծքի սեղմում

1. Սկսիր ոտքերդ ուսերից ավելի լայն բացած, ձեռքերդ` W-նման դիրքով:

2. Երկու թևերդ էլ կրծքիդ դիմաց բեր այնպես, որ արմունկներդ ու մատներդ իրար դիպչեն: Ձեռքիդ ափերը պետք է աչքերիդ ուղղությամբ լինեն: Երեք վայրկյան պահիր, հետո կրկնիր սկզբից: Կատարիր 30 անգամ:

Հրում ձեռքերով

1. Սկսիր հրման դիրքից` ծնկներդ հատակին դրած և ձեռքերդ ուսերիդ լայնությամբ բացած: Դանդաղ ծալիր արմունկներդ և ավելի ցած իջիր:

2. Մարմինդ գետնից հետ հրիր, իրանով դեպի աջ թեքվիր ու աջ ոտքդ բարձրացրու այնպես, որ հավասարվի աջ ուսիդ: Երեք վայրկյան պահիր, հետո նույնը կրկնիր սկզբից: Կատարիր 5 անգամ, որից հետո թուլացրու թևերդ:

Հրում թևերով

1. Կանգնիր` ոտքերդ ուսերիցդ մի փոքր լայն բացած, աջ ձեռքդ` ազդրիդ: Ձախ թևդ ծալիր այնպես, որ ձեռքդ ուսիդ ուղղությամբ լինի, իսկ ափդ` կորացած:

2. Ձախ թևդ դեպի առաջ ուղղիր և ծնկներդ ծալիր, ասես ինչ-որ մեկին կանգնելու ազդանշան ես ցույց տալիս: Այնպես արա, որ ձախ ուսդ նույնպես առաջ թեքվի, այսինքն` աջ ուսիցդ ավելի առաջ ընկնի (այդպես կզգաս, որ իրանդ նույնպես պտտվում է): Նույնը կրկնիր սկզբից: Կատարիր 30 անգամ, որից հետո թուլացրու թևերդ:

Ուսերի սեղմում` հատակից ձգման դիրքով

1. Սկսիր հատակից` ձգման դիրքից` ոտքերիդ թաթերն ու թևերդ ուսերիդ հետ ուղղակիորեն հավասարեցված: Միասին սեղմիր ուսերիդ թիակաբերանները (կզգաս, որ կրծքավանդակդ թեթևակի իջնում է) և երեք վայրկյան պահիր այդպես:

2. Վերադարձիր հատակից ձգման դիրքին և թեթևակի կորացրու մեջքիդ վերևի մասը: Կատարիր 10 անգամ:

Տղամարդկանց տարօրինակությունները... ի՞նչ են նշանակում

Տղամարդիկ այլ կերպ են մտածում. այդ փաստի հետ պետք է հարմարվել: Իսկ որպեսզի համակերպվելու պահն ավելի հեշտ հաղթահարվի, փորձենք բացատրել տղամարդկանց խիստ բնորոշ, իսկ կանանց համար անհասկանալի մի քանի տարօրինակություն:

Տարօրինակությունը: Նա չի լսում, երբ դու իր հետ խոսում ես:

Բացատրությունը: Տղամարդկանց ուղեղը կառուցված է այնպես, որ նրանք միևնույն միավոր ժամանակահատվածում կարող են միայն մի խնդրի լուծման վրա կենտրոնանալ: Այդ պատճառով, համակարգչային խաղով զբաղված քո սիրելին անտեսում է քո հարցերը կամ ընդհատում է քեզ խոսելու ընթացքում:

Տարօրինակությունը: Նա քեզ ծաղրում է ընկերական շրջապատում:

Բացատրությունը: Այդ միջավայրում նրա ուղեղում աշխատում է «ընկերական ռեժիմ» ազդանշանը: Նա սկսում է կատակներ անել իր ընկերների հետ և դու դառնում ես նրա հումորի առարկան միայն այն պատճառով, որ ենթագիտակցորեն ընդգրկում է քեզ իր ընկերների շարքում: Վատ մխիթարություն չէ:

Տարօրինակությունը: Երբ դու վատ դրության մեջ ես, նա չի փորձում քեզ սփոփել:

Բացատրությունը: Տղամարդիկ գտնում են, որ խնդիրները պետք է լուծել արագ և կտրուկ կերպով: Այդ պատճառով, քո տխուր պատմությունը լսելուց հետո նա ոչ թե ժամանակ է կորցնում քեզ գրկեու ու արցունքներդ սրբելու վրա, այլ աշխատում է կոնկրետ լուծում առաջարկել:

Տարօրինակությունը: Նա չի օգնում քեզ ձեր արձակուրդը կազմակերպելու հարցում:

Բացատրությունը: Արձակուրդը երեք ամիս հետո է: Դա քո ընկերոջ համար մի ամբողջ կյանք է: Տղամարդիկ ապրում են «այսօր և հիմա» սկզբունքով: Երկարաժամկետ ծրագրեր կազմելը նրանց բնորոշ չէ:

Լուսանկարները` ըստ Shutterstock-ի

Սեքսի ժամանակ... գլխավոր դիրքը

Մենք խնդրել ենք մեր հերոսուհիներին մանրամասն նկարագրել այն դիրքը կամ հնարքը, որն օգնում է իրենց գերագույն հաճույք վայելել: Պարզվում է՝ ընտրությունը բավական մեծ է: Ի դեպ, դրանցից մի քանիսը բացահայտում էին նույնիսկ Cosmo-ի էքսպերտների համար:

Թերևս, դեպքերի զարգացման նման ընթացքը ծանոթ է գրեթե բոլոր կանանց. բուռն սեքս, դու մոտ ես կատարյալ օրգազմին, և մեկ էլ հանկարծ ամենապատասխանատու պահին ամեն ինչ կորչում է: Տխուր է, այնպես չէ՞: Փորձագետները նշում են, որ կարելի է նման անցանկալի արդյունքը նվազագույնի հասցնել. անհրաժեշտ է կիրառել միայն մի քանի հնարք: «Յուրաքանչյուր կին յուրովի է կառուցված, ուստի չկա մեկ ընդհանուր սեքս հնարք, որը կապահովի կատարյալ օրգազմ բոլորի համար: Սակայն եթե որոշ ժամանակ տրամադրես ինքդ քեզ ավելի լավ ճանաչելուն, կգտնես առնվազն մեկ արդյունավետ դիրք կամ հնարք, որը նպաստում է լիարժեք օրգազմին,- նշում է սեքսոլոգ, «Ինչպես դառնալ հիանալի սիրեկան» գրքի հեղինակ Լու Պաժեն,- և ամեն անգամ, երբ զգաս, որ սիրո կրակը կորչում է, կարող ես ամեն ինչ վերականգնել՝ համապատասխան դիրքն ընդունելով»:

Կանայք բացահայտում են իրենց գաղտնի հնարքները: Ծանոթացիր դրանց և գուցե քեզ համար օգտակար տեղեկություններ գտնես:

«Ինձ համար կարևոր են երկարատև, զգայական ներթափանցումները: Սիրելիիս օգնելու համար ես բարձ եմ դնում հետույքիս տակ, ինչը նրան հնարավորություն է տալիս առավել հեշտ հասնել իմ G կետին: Նա շրջանաձև շարժումներ է անում, ուստի ես զգում եմ, թե ինչպես են մերսվում իմ G կետն ու ծլիկի հատվածը: Քանի որ նա դիպչում է երկու զգայուն հատվածներին միաժամանակ, ես լիարժեք գրգռվում եմ և շատ արագ հասնում օրգազմի»:

Ա.

«Ինձ դուր է գալիս ծլիկային օրգազմը, սակայն չափազանց զգայուն լինելու պատճառով երկար շփումների չեմ դիմանում: Ուստի լյուբրիկանտ եմ օգտագործում, երբ զուգընկերս պատրաստվում է մերսել իմ C կետը: Այն զովացնող ու հանգստացնող ազդեցություն ունի, իսկ լրացուցիչ խոնավությունը վերացնում է ցանկացած անհարմարություն: Դա ինձ օգնում է հանգստանալ և վայելել սիրելիիս հպումները՝ ապրելով լիարժեք օրգազմ»:

Կ.

«Իմ կատարյալ օրգազմի գաղտնիքը երկու փուլից է բաղկացած: Նախ, երբ ես արդեն մոտ եմ օրգազմին, սիրելիս դանդաղեցնում է հրումներն ու համբուրում է վիզս: Շատ հաճելի զգացում է: Այնուհետև նա ներթափանցում է ևս մեկ անգամ և սկսում է շարժվել շատ արագ: Ես սովորաբար արագության կողմնակից չեմ, սակայն դանդաղեցնելուց և զգայական համբույրից հետո ինձ խենթացնում է սիրո ու կրքի այդ յուրահատուկ խառնուրդը»:

Ժ.

«Օրգազմի հասնելու համար ես պետք է լինեմ փորի վրա. դա միակ տարբերակն է: Ուստի մի քանի րոպե առաքելական դիրքում մնալուց հետո ես «հեծնում եմ» նրան և պառկում վրան: Այնուհետև հետուառաջ եմ շարժում ազդրերս՝ ծլիկս հպելով նրա մարմնին: Երբ զգում եմ, որ շատ մոտ եմ օրգազմին, խնդրում եմ, որ նա հրումների ժամանակ մի քանի անգամ առաջ հրի հետույքը, որպեսզի նրա ցայլոսկրն էլ ավելի հպվի ծլիկիս: Վերջին հրումը սովորաբար ամենաուժգին հաճույքն է պատճառում»:

Կ.

«Շների ոճն իմ դեպքում միշտ հասցնում է ցանկալի արդյունքի: Ես կռանում եմ, հենվելով ձեռքերիս ու ոտքերիս վրա, իսկ նրան մնում է ընդամենը հետևից ներթափանցել և փոքր-ինչ հրել: Նա շատ արագ հասնում է իմ G կետին: Եթե ես լրացուցիչ գրգռման կարիք եմ ունենում, ձեռքով մերսում եմ ծլիկս կամ խնդրում եմ նրան անել դա: Լիարժեք օրգազմը երկար սպասեցնել չի տալիս»:

Ի.

«Ես ուժեղ ճնշման ու կրճատումների կարիք ունեմ օրգազմի հասնելու համար, և դա միշտ անհարմարություն է պատճառում իմ զուգընկերներին: Ընկերս ստիպված է ձեռքով ամուր սեղմել ծլիկիս հատվածն ու հետուառաջ շարժել ձեռքն այնպիսի արագությամբ, որ երբեմն ձեռքի ափը կարմրում է: Նա հաճախ փոխում է ձեռքերը և երբեմն դադար է վերցնում: Միևնույն ժամանակ ես մարմնովս սեղմվում եմ նրան և պարուրաձև շարժում ազդրերս՝ շփումն ուժեղացնելու համար: Երկու րոպե անց «դա» վերջապես տեղի է ունենում: Միակ մխիթարությունն այն է, որ այդ հաճույքն արդարացնում է բոլոր ջանքերը»:

Ս.

«Երբ ընկերս հանում է վիբրատորը, ես արդեն գիտեմ, որ օրգազմն ապահովված է. միայն վիբրատորի տեսքը բավական է, որ գրգռվեմ: Նա սկսում է ցածր արագությամբ՝ ծլիկս մի քանի րոպե գրգռելով: Այնուհետև հասնում է միջին արագության և մտցնում այն հեշտոցիս մեջ: Շատ շուտով ինձ պարուրում է հեքիաթային օրգազմը»:

Լ.

«Ինձ օրգազմի հասնելու համար ավելի երկար ժամանակ է անհրաժեշտ, քան զուգընկերոջս: Ուստի ես գտել եմ երկուսիս համար էլ արդյունավետ տարբերակ. խնդրում եմ նրան օրգազմի հասնելուց հետո պահել երկու մատը հեշտոցիս մեջ: Նախ՝ շտապելու կարիք արդեն չկա: Բացի այդ, քանի որ ես նրա ներթափանցումներից հետո արդեն բավական գրգռված եմ, նա կարող է հեշտությամբ շոշափել իմ G կետը: Երբ նա վերջապես գտնում է այն, վրա է հասնում նաև օրգազմը»:

Շ.

«Ինձ համար օրգազմի հասնելու արդյունավետ եղանակն այն է, երբ ես ինքս շոյում եմ ծլիկս, մինչ նա ներթափանցում է իմ մեջ: Սակայն նա չպետք է չափից դուրս ուժգին հրումներ կատարի, որպեսզի չշեղի ուշադրությունս ծլիկի հատվածից: Ես բոլոր մատներս միացնում եմ իրար, սեղմում ծլիկս և աջուձախ շարժում մատներս՝ տարբեր արագությամբ»:

Ա.

«Երբ ես արդեն մոտ եմ օրգազմին, կոնքային մկաններս սեղմում եմ մի քանի վայրկյան, հետո թուլացնում և կրկնում նույնը մի քանի անգամ՝ մինչև օրգազմ ապրելը: Դա հաճելի կրճատումներ է ապահովում, նույնիսկ ընկերս է դա զգում: Եվ անկախ դիրքից, այս հնարքը միշտ աշխատում է»:

Հ.

«Սեռական ակտի ավարտին սիրում եմ շոյել պտուկներս: Սովորաբար թեթև մերսում եմ դրանք շրջանաձև շարժումներով: Ընկերս սիրում է հետևել այդ տեսարանին, իսկ ես ինձ զգում եմ գրավիչ ու սեքսուալ, ինչն օգնում է ինձ ավելի արագ հասնել օրգազմի»:

Մ.

«Օրգազմի հասնելու իմ միակ հնարավորությունը վերևից դիրքն է, երբ կարող եմ վերահսկել շարժումներս ու ներթափանցման խորությունը: Երբ ես գտնվում եմ «հեծելուհու դիրքում», նա, ձեռքերի վրա հենվելով, վեր է բարձրանում, մենք նայում ենք միմյանց, իսկ ես ոտքերով փաթաթվում եմ նրա մեջքին: Մի քանի րոպե այս դիրքում, և վրա է հասնում օրգազմը»։

Կ.

«Ես պետք է ինչպես հարկն է գրգռվեմ օրգազմի հասնելու համար: Ինձ համար առավել աշխատող տարբերակը սեռական ակտի ժամանակ ներքնազգեստով հնարավորինս երկար մնալն է: Ընկերս սկսում է համբուրել ինձ ներքնազգեստի վրայից, իսկ հետո լեզվով ամուր դիպչում է ծլիկիս, և ես դա զգում եմ կտորի տակից: Այդ սպասումը բորբոքում է մեր կիրքը: Նա պատռում է իմ ներքնազգեստը, և ընդամենը կես րոպե է անհրաժեշտ՝ ինձ լեզվով օրգազմի հասցնելու համար»:

Լ.

«Ես օրգազմի եմ հասնում օրալ փաղաքշանքների ժամանակ, երբ զուգընկերս համբուրում է ծլիկիս հատվածը և միևնույն ժամանակ մտցնում մատը ներս: Նա կա՛մ դանդաղ հանում ու մտցնում է մատը, կա՛մ պահում է մատը ներսում և պտտում այս ու այն կողմ՝ այդ ամենը համատեղելով լեզվով շոյանքների հետ: Այդկերպ նա միաժամանակ հասնում է G կետին և ծլիկին, և այդ համադրությունը միշտ հիանալի է աշխատում»:

Ս.

«Ինձ դուր է գալիս, երբ ընկերս օգտագործում է իր առնանդամի գլխիկը՝ ծլիկս մերսելու համար: Ներթափանցելուց մի քանի րոպե հետո ես խնդրում եմ նրան հանել առնանդամը և կրկին ներթափանցելուց առաջ կենտրոնանալ ծլիկիս վրա: Այդ եղանակն օգնում է նրան ավելի երկար դիմանալ, իսկ երբ նրա գրգռված առնանդամը դիչպում է իմ ծլիկին, ես խենթանում եմ: Երկուսիս համար էլ հիանալի հնարք է»:

Ռ.

«Երբ ես սթրեսային վիճակում եմ, ընկերոջս հետ սիրով զբաղվելը շատ բարդ է, քանի որ չեմ կարող կտրվել ինձ հուզող մտքերից: Ուստի խնդրում եմ սիրելիիս ընտրել անակնկալ ու անսպասելի վայրեր սեքսի համար: Մի անգամ սիրով զբաղվեցինք հենց միջանցքում: Նոր միջավայրն օգնում է ինձ ազատվել տհաճ մտքերից և կենտրոնանալ իմ ցանկությունների վրա: Ի՛նչ խոսք, այդ պարագայում օրգազմի հասնելը ևս շատ հեշտ է դառնում»:

Գ.

«Երբ նա գտնվում է վերևից, ես դնում եմ ոտքերս նրա ուսերին, ինչը հեշտացնում է G կետին հասնելը: Ես սեղմում եմ ներբաններս նրա ուսերին, ուստի նա ստիպված է ավելի ներքև հրել իր մարմինը՝ վերևում մնալու համար: Այնուհետև ես մարմնիս ստորին հատվածով ավելի եմ սեղմվում նրան, իսկ նա շարունակում է հրումները: Որոշ ժամանակ անց երկուսս էլ միաժամանակ օրգազմ ենք ապրում»:

Հարցազրույց բժիշկ-սեքսոպաթոլոգ Վրեժ Շահրամանյանի հետ

Doctors.am-ի հյուրասրահը հյուրընկալել է ԵՊԲՀ Սեքսոպաթոլոգիայի կլինիկայի բժիշկ-սեքսոպաթոլոգ,ԵՊԲՀ սեքսոլոգիայի ամբիոնի դասախոս Վրեժ ՇԱՀՐԱՄԱՆՅԱՆԸ

Կուսության ցավոտ խնդիրը և կուսաթաղանթի կարևորությունը հայկական իրականության մեջ: Ինչպես ենք մենք` հայերս վերաբերվում դրան:
Հայ հասարակության մեջ "կուսություն" ասվածը շատ կնճռոտ հարց է: Մարդիկ հաճախ  չեն տարեբերում "կուսություն"  բարոյական հասկացությունը  և "կուսաթաղանթ" անատոմիական տերմինը՝ չգիտակցելով, որ կուսությունը մարդն է, նրա բարոյական նկարագիրն ու արժանիքները: Սա անհատական հարց է, յուրաքանչյուր զույգի որոշելիքն է՝ ապրե՞լ մինչամուսնական սեռական կյանքով, թե՞ ոչ: Վերջ ի վերջո, սիրո և ներդաշնակության գրավականը անատոմիական թաղանթը չէ: "Կույս" նշանակում է, չամուսնացած աղջիկ, իսկ Սբ. Գրքում գործածվում է իբրև ածական`մաքուր, անփորձ, ողջախոհ, ինչպես նաև "կույս" բառը նշանակում է անարատ աղջիկ, որ սեռական հարաբերություն չի ունեցել տղամարդու հետ, իսկ հոգևոր տեսանկյունից նշանակում է կրոնավորուհի, որ ուխտել է միշտ կուսություն պահպանել, իր ամրոցը` մարմինը, անառիկ է պահում զորավոր թշնամուց, այդ պատճառով էլ մյուսներից ավելի մեծ պսակի է արժանանում:
Կուսության  կամ կանանց հավատարմության պահպանումը անցյալում խիստ արտահայտություններ չեն գտել մեզանում, ինչպես, օրինակ` եվրոպական երկրների միջնադարյան շրջանում, երբ ասպետները պատերազմ գնալիս իրենց կանանց մետաղից պատրաստված ներքնաշորեր էին հագցնում, վրան կողպեք դնում, որի բանալին իրենց հետ տանում էին, իսկ օրիորդներին նույնպիսի զգեստներ էին հագցնում հայրերը:
Կուսաթաղանթը բարակ թաղանթ է, մասնակի փակում է հեշտոցը և տեղակայված է հեշտոցամուտքից 1-3 սմ վրա: Այն կարող է լինել կլորավուն մեկ կամ մի քանի անցքով հաճախ բավականին մեծ, նույնիսկ մատի շրջագծով: Հաճախ կուսաթաղանթը կիսալուսնաձև է և կարող է վրայի անցքը ավելի մեծ լինել: Կուսաթաղանթը կարող է վնասվել մատնային ձեռնաշարժության ժամանակ, երբ մատը մտնում է հեշտոց, բայց հավանականությունը մեծ չէ: Ձգված կուսաթաղանթի դեպքում շատ քիչ ցավային զգացողություն կարող է առաջանալ մատով ներհրման ժամանակ, և կինը ստիպված ընդհատում է ներհրումը:
Կուսաթաղանթի ամբողջականությունը չի խախտվում միանգամից: Դրա համար պահանջվում է մի քանի սեռական հարաբերություն: Ուստի հնարավոր է, որ հերթական սեռական հարաբերությունը ուղեկցվի արյան հետքերով: Սակայն դա միանշանակ չէ, քանի որ լինում են կուսաթաղանթի տարբեր տեսակներ և տեղակայումներ, որից և կախված է այն փաստը, թե ինչպես կխախտվի կուսաթաղանթի ամբողջությունը: Այստեղ նաև դեր է խաղում սեռական հարաբերության բնույթը, առնանդամի ներհրման բնույթը, առնանդամի չափը: Երբեմն հենց առաջին սեռական հարաբերությունից կուսաթաղանթը ամբողջովին խախտվում է և հաջորդող հարաբերության ընթացքում այլևս որևէ արյան հետք չի նշմարվում: Հետաքրքիր է նշել, որ երբեմն առաձգականության շնորհիվ կուսաթաղանթի պատռումը ընդհանրապես չի ուղեկցվում արյան հետքերով:
Բացառիկ դեպքերում կուսաթաղանթը կարող է լինել ամուր և զանգվածեղ և իրոք խանգարել առնանդամի ներթափանցմանը: Սա կարող է խնդիր դառնալ կնոջ համար, որը համեմատաբար ուշ է սկսում սեռական կյանքը, քանի որ տարիքի հետ կուսաթաղանթը, մյուս հյուսվածքների նման, իր առաձգականությունը կորցնելու հակում ունի:      
Գոյություն ունեն կուսաթաղանթի տարբեր տեսակներ, օրինակ, երբ կուսաթաղանթի անցքը սովորականից մեծ է և առաձգական. նման դեպքում ոչ միայն առաջին սեռական հարաբերությունը, այլև գինեկոլոգիական հետազոտությունը հայելիների միջոցով չի ուղեկցվում վերջինիս ամբողջականության խախտմամբ: Այս տիպի կուսաթաղանթը պատռվում է միայն ծննդաբերության ժամանակ: Հանդիպում են նաև կուսաթաղանթի բնածին բացակայության դեպքեր: Ակնհայտ է, որ տեղեկատվության բացակայության հետևանքով նման դեպքերը, որպես կանոն, ծնում են կոնֆլիկտային իրավիճակներ, միջանձնային խմդիրներ, իսկ հետագայում նաև սեռական խանգարումներ: Այս կնճռոտ հարցը կարող է ամուսինների բաժանության պատճառ դառնալ:
Մինչ այսօր էլ կան ծայրահեղ պահպանողական մտակաղապարի տեր մարդիկ, ովքեր խիստ պահում են այս սովորույթը, և հաճախ երիտասարդ զույգերի, ինչպես նաև նրանց ընտանիքի  անդամների սխալ տեղեկատվության և սեռակրթության բացակայության հետևանքով ամուսնական առաջին գիշերը լինում է խիստ «ճակատագրական»: Երբեմն ծնողները (հատկապես սկեսուրը) ավելի մտահոգված  ևհետաքրքրված են հարսնացուի կուսազրկմամբ, քան  ամուսնական զույգը: Այս ճնշող հանգամանքը նրանց համար հաճախ ավելորդ լարվածություն է առաջացնում: Յուրաքանչյուր աղջկա համար առաջին սեռական հարաբերությունը որոշակի լարվածության և տագնապի տեղիք է տալիս, ինչն էլ սեռակարթության բացակայության դեպքում  կրկնապատկվում է: Այն հիմնականում պայմանավորված է կուսաթաղանթի կառուցվածքային (անատոմիական) և զուգընկերոջ վարքային առանձնահատկություններով: Գոյություն ունի կուսաթաղանթի 20-ից ավելի տարատեսակ, որոնք տարբերվում են իրենց տեղակայմամբ, հաստությամբ ևառաձգականությամբ: Այդ է պատճառը, որ աղջկա սեռական առաջին հարաբերությունը կարող է լինել առանց արյունահոսությոան և ցավային զգացողությունների:
Ընդհանրապես կուսաթաղանթի վերականգնման են դիմում նրանք, ովքեր վախենում են ապագա ամուսնու հետ խնդիրներ ունենալուց, վախենում են, որ նա կասի, թե կինը եղել է շատ  տղամարդկանց հետ և այդ հիմքով նրան անընդհատ կվիրավորի ու, ի վերջո, իրենց տուն հարս չի տանի, այնինչ՝ ֆիզիոլոգիապես կանանց մի մասն ի ծնե կարող է կուսաթաղանթ չունենալ կամ ունենալու դեպքում էլ սեռական հարաբերությունից հետո այն կարող է չպատռվել: Ինչ վերաբերում է ամուսնական առաջին գիշերը  սավանի վրա կուսաթաղանթի պատռման հետևանքով առաջացած արյան առկայությանը, ապա նշենք, որ աղջիկների մի մասի մոտ արյուն չի լինում կամ էլ այնքան քիչ է լինում, որ չի հասնում սավանին:
Կուսաթաղանթի վերականգնման 2 ձև կա՝ ժամանակավոր և երկարատև. Երկու դեպքում էլ այդ աշխատանքը պետք է կատարվի վիրահատարանում, քանի որ դա, այնուամենայնիվ, վիրահատություն է։ Ժամանակավոր վերականգնման դեպքում կնոջ սեռական օրգանի մուտքի մոտ հալվող կարեր են դրվում, որը ամուսնու համար կնոջ կուսության զգացողությունն է ապահովում: Այդ մեթոդով վերականգնված կուսաթաղանթը ամենաշատը մնում է 7 օր։
Կա նաև նույնանման, սակայն ավելի բարձրակարգ նյութերով և մեթոդներով պլաստիկ վիրահատություն, որից հետո վերականգնված կուսաթաղանթը ժամկետ չունի. այն կպատռվի, երբ կինը ցանկանա կրկին սեռական հարաբերություն ունենալ:
Նախկինում տարածված են եղել կուսաթաղանթի վերականգնման տարբեր մեթոդներ. Օրինակ՝ Հին Եգիպտոսում կանայք իրենց սեռական օրգանների մեջ աղավնու արյունով լցված գնդեր էին տեղադրում: Դա անում էին հիմնականում մարմնավաճառները՝ հաճախորդներին ապացուցելու համար, որ իրենք կույս են ու այդպիսով մեծ գումար պոկում նրանցից:

Անձնական բժիշկ. այն, ինչ ամաչում ես հարցնել

-Կա՞, արդյոք, կուսությունը կորցնելու կոնկրետ տարիքային սահման` հետագայում առողջական խնդիրներ չունենալու համար: Եվ ի՞նչ հավանական խնդիրներ կարող են ծագել:

- Այս հարցը նախ և առաջ հոգեբանական բնույթի խնդիրներ կարող է առաջացնել: Սեռական կյանքի սկիզբը պետք է գիտակցված որոշում լինի: Անկախ տարիքից` ճիշտ չի լինի սեռական հարաբերություններ սկսել լոկ վախի, պարտականության զգացումից, հետաքրքրասիրությունից կամ նմանատիպ այլ պատճառներից դրդված: Դեռահասների շրջանում կուսությունը կորցնելը դիտվում է որպես սոցիալական ու ֆիզիկական հասունության նշան: Սթրեսային է ոչ թե սեռական կյանքի առկայության կամ բացակայության հարցը, այլ աղջիկների մոտեցումն այդ փաստին:

Զուտ ֆիզիոլոգիայից ելնելով` խորհուրդ է տրվում սեռական հարաբերություններ սկսել առնվազն 16 տարեկանից հետո, երբ օրգանիզմն անատոմիական տեսակետից պատրաստ կլինի դրան: Տարիքի վերին սահման չկա: Ըստ էության` առողջական խնդիրներ կարող են ծագել, եթե կինը ծանր է տանում իր մենակությունը և իրեն լքված ու անպետք է համարում: Դա բերում է սթրեսի ու ընկճախտի: Նման պայմաններում սեռական կյանքի բացակայությունը կարող է դաշտանային ցավերի, ցիկլի խանգարման, գաստրիտի կամ ստամոքսի խոցի առաջացման պատճառ դառնալ: Սրանք տվյալ դեպքում երկրորդական հիվանդություններ են, որոնք զարգանում են նյարդային խանգարման արդյունքում:

Եկատերինա Բուխարինա, գինեկոլոգ-էնդոկրինոլոգ

- Քույրս ձեռքի վրա վիտիլիգո ունի: Նա շատ է ամաչում այդ լաքա-բծերից, իսկ ես վախենում եմ, որ դրանք ինձ մոտ նույնպես կարող են ի հայտ գալ: Այդ հիվանդությունը ժառանգակա՞ն է: Կա՞ն արդյոք կանխարգելիչ միջոցներ կամ բուժում:

-Վիտիլիգոն մաշկային ձեռքբերովի հիվանդություն է, որը քրոնիկ բնույթ է կրում: Այն արտահայտվում է պիգմենտային լաքաների տեսքով, որոնք ժամանակի ընթացքում տարածվում ու միանում են իրար: Դրանք հայտնվում են օրգանիզմում մելանին պիգմենտի պակասի կամ բացակայության պատճառով: Այդ հիվանդության ժառանգական լինելու մասին հստակ տեղեկություններ դեռևս չկան: Ժառանգաբար կարող են փոխանցվել թերևս միայն հակվածության գործոնները` վեգետատիվ և իմունային, որոնք էլ իրենց հերթին կարող են պատճառ դառնալ բուն հիվանդության զարգացման համար: Սթրեսը, ներքին օրգանների քրոնիկ հիվանդություններն ու մաշկային վնասվածքները ևս նպաստում են վիտիլիգոյի առաջացմանն ու զարգացմանը: Դեպքերի 5 %-ում մաշկի գույնն ինքնաբերաբար վերականգնվում է, լաքաներն անհետանում են նույնքան անսպասելիորեն, ինչպես հայտնվել էին:

Ժամանակակից բժշկությունն արդեն դրական արդյունքներ է արձանագրել այս խնդրի լուծման մեջ: Մաշկի վրա ներազդում են պսորալեն նյութով, որն ունի բուսական ծագում և բարձրացնում է լույսի հանդեպ մաշկի զգայունությունը: Կիրառում են նաև ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ: Արդյունքում մաշկը քիչ թե շատ միագույն է դառնում: Օգտակար են նաև լազերային թերապիան և անհատականորեն մշակված վիտամինային կոմպլեքսները:

Տատյանա Օլշանովա, բժիշկ-մաշկավեներոլոգ, «Օն Կլինիկ» բժշկական կենտրոն

Մխիթարյանի անգլերեն հարցազրույցը Նյուրնբերգի դեմ խաղից հետո

Հայաստանի հավաքականի ֆուտբոլիստը Բունդեսլիգայի պաշտոնական կայքի թղթակցին ասել է, որ պետք է պահպանել երկրորդ տեղը և շտկել սխալները: 

Նրան գրգռելու 3 գերզգայուն տարբերակ

Ընդամենը մի քանի «անմեղ» քայլ, և նրա ուղեղում կծագեն «ամենակեղտոտ» մտքերը:

Կարմիր զգեստ

Վաղուց ապացուցված փաստ է, որ տղամարդկանց համար կարմիրն ամենասեքսուալ գույնն է: Իսկ Ռոչեսթերի համալսարանի վերջին հետազոտությունները բացահայտում են դրա պատճառը: Ըստ տղամարդկանց' կարմիր զգեստ կրող կինն առավել բաց է սեքսի համար:

Մերկ ուսեր

Մերկ ուսերը շատ գրավիչ են. ընդամենը մեկ հայացք, և տղամարդն ինքնաբերաբար կապում է դրանք կրծքի հետ: Պատճառն ուսերի բնական կորություններն են, որոնք տղամարդկանց ենթագիտակցորեն հիշեցնում են կնոջ մարմնի' իրենց համար այդքան ցանկալի հատվածը:

Շքեղ կոշիկ

Անպայման չէ, որ նա ոտքերի հանդեպ թուլություն ունենա: Ուղեղի այն հատվածը, որը պատասխանատու է նրա սեռական ցանկությունների համար, գտնվում է ոտքերի հետ կապված հատվածի հարևանությամբ: Արդյունքում՝ այս հատվածները փոխկապակցվում են միմյանց հետ, և սեքսուալ կոշիկով շրջող գեղեցկուհին դառնում է «կեղտոտ» երազանքների աղբյուր:

Լուսանկարը ըստ Shutterstock-ի

Նրանց կուրծքը 2 վարկյան իրենցից առաջ է տուն մտնում (ֆոտոշարք)

Աշխարհի ամենահարուստ հայերը՝ 2014թ.-ին

2014թ.-ի միլիարդատերերի ցուցակում են հայտնվել 6 հայեր: Forbes-ը գնահատել է հայ գործարարների կարողությունը և ըստ դրա' առաջին տեղում է ամերիկահայ գործարար Քըրք Քրքորյանը' 4.5 միլիարդ դոլարով: Նրա կարողությունը մեկ տարում ավելացել է 1.2 միլիարդ դոլարով:
Երկրորդ ամենահարուստ հայը «Տաշիր» ընկերությունների խմբի սեփականատեր, ռուսաստանաբնակ Սամվել Կարապետյանն է' 4.3 մլրդ դոլար կարողությամբ: Նրան հետևում է «Ռոսգոսստրախ»ի սեփականատեր Դանիլ Խաչատուրովը' 2.6 մլրդ դոլար: Արգենտինահայ Էդուարդո Էռնեկյանը աշխարհի 4-րդ ամենահարուստ հայն է' 1.9 մլրդ դոլար: Իսկ հնգյակը փակում են Սերգեյ և Նիկոլայ Սարկիսովները' մեկական միլիարդ դոլար կարողությամբ:

Նոր փաստեր օրգազմի մասին

Մասնագետները փորձել են բացահայտել' ինչ գործընթացներ են տեղի ունենում կնոջ գլխուղեղում օրգազմ ապրելու պահին, և հայտնաբերել են բավական հետաքրքիր միջոց' կրքերն ու հաճույքն ավելի ուժգին դարձնելու համար:

Հետազոտությունների արդյունքներն իրոք զարմանալի են: Մի դեպքում, ամերիկացի գիտնականները (Ռութջերսի համալսարան) ուսումնասիրել են, թե ինչ է տեղի ունենում միայնակ, ֆանտազիաներով տարված կնոջ ուղեղում մաստուրբացիայի ժամանակ: Երկրորդ հետազոտության ընթացքում հոլանդացի գիտնականները (Գրոնինգենի համալսարան) հետևել են, թե ինչ է կատարվում կնոջ ուղեղում, երբ նա արդեն զուգընկերոջ հետ է: Առաջին ուսումնասիրությունն իսկական պայթյուն է ցույց տվել կնոջ գլխուղեղի ամենատարբեր, այդ թվում նաև՝ ֆանտազիայի և երևակայության համար պատասխանատու նախաֆրոնտալ կեղևի հատվածներում:

Իսկ որքան ավելի մեծ է ուղեղի ակտիվությունը, այնքան ավելի ուժգին են օրգազմները: Մինչդեռ, եվրոպական գիտնականների ուսումնասիրության համաձայն, զուգընկերոջ հետ գտնվող կնոջ ուղեղը նման ակտիվություն չի ցուցաբերում. նախաֆրոնտալ կեղևի հատվածն օրգազմի ժամանակ ասես անջատվում է: «Այսպիսով, կարելի է ասել, որ այն օրգազմը, որին կինը հասնում է միայնակ, տարբերվում է զուգընկերոջ հետ հարաբերության ժամանակ ունեցած օրգազմից»,- նշում է գիտությունների դոկտոր, Ռութջերսի հետազոտության գլխավոր փորձագետ, «Օրգազմի գիտությունը» գրքի համահեղինակ Բարի Կոմիսարուկը:

«Հարկ է նշել նաև, որ հոլանդական հետազոտությունն իրականացվել է այլ մեթոդներով և միանշանակ չի կարելի ասել, թե որ դեպքում ապրած օրգազմն է ավելի ուժեղ»,- ավելացնում է գիտնականը: Այնուամենայնիվ, կարելի է ենթադրել, որ սեքսի ժամանակ երևակայության օգնությանը դիմելը կարող է կրկնապատկել զգացողությունները և ուղեղի ավելի մեծ ակտիվության դեպքում կնոջը պարգևել ավելի ուժգին օրգազմ: Ամեն դեպքում, փորձը փորձանք չի բերում, այնպես չէ՞:

Երևակայության հզոր ուժը

Օրգազմի ուժգնացման հարցում ֆանտազիաների դերը հասկանալու համար զրուցել ենք գիտությունների դոկտոր, «Կինն առաջինն է» գրքի հեղինակ Յան Քերների հետ: «Ֆանտազիաները որակական դեր են խաղում կնոջ սեռական կյանքում,- նշում է դոկտոր Քերները,- դրանք օգնում են կնոջը հասնել հուզական անհրաժեշտ աստիճանի այն դեպքում, երբ ֆիզիկական շփումը բավարար չէ'այդ կերպ մեծացնելով հարաբերություններից ստացված հաճույքը»: Մասնագետները նշում են, որ այն կանայք, ովքեր ֆանտազիաներ են ունենում սեքսից առաջ կամ սեքսի ընթացքում, հաճույք ստանալու և օրգազմի հասնելու ավելի մեծ հավանականություն ունեն: Դոկտոր Կոմիսարուկի նախորդ հետազոտությունները հաստատում են դա:

Ուսումնասիրություններից մեկում նա խնդրել էր մասնակից կանանց պատկերացնել, որ ինչ-որ մեկը հպվում է նրանց ոտքին կամ ձեռքին: Հետո մասնակիցները ստացել էին այդ հպումները զուգընկերների կողմից: Պարզվում է, որ հպումները պատկերացնելիս մասնակիցների մոտ ուղեղի աշխատանքի մեծ ակտիվացում էր նկատվել' ի տարբերություն իրական շփման ժամանակ գրանցված ուղեղի ակտիվության: Ուստի, զուգընկերոջ հետ միայնակ մնալիս գործի դիր երևակայությունդ: Դա կնպաստի ուղեղի աշխատանքի ակտիվությանը' պարգևելով քեզ ուժգին օրգազմ:

Մտքի խաղեր

Կան երկու տիպի սեռական ֆանտազիաներ, որոնք խթանում են ուղեղի աշխատանքը: Առաջին խումբը մասնագետներն անվանում են Վանիլային ֆանտազիաներ: Դրանք կապված են արդեն տեղի ունեցած երևույթների հետ, որոնք մտովի վերապրելը մեծ հաճույք է պատճառում կնոջը, ինչպես օրինակ' լոգարանում ունեցած երկար և բուռն սեքսը: Երկրորդ տիպի ֆանտազիաներն արդեն կապված են անծանոթների հետ և ամբողջովին երևակայության արդյունք են: «Հետապնդող անծանոթի հետ կապված սեռական ֆանտազիաները մեծ հուզական ազդեցություն են ունենում կնոջ վրա»,- նշում է դոկտոր Քերները:

Մտքումդ ֆանտազիան ստեղծելուց հետո սկսիր պատկերացնել այն ընկերոջդ հետ նախնական փաղաքշանքների ժամանակ: «Կարող ես պահել մտքումդ, կարող ես նաև կիսվել նրա հետ,- հուշում է դոկտոր Քերները,- պարտադիր չէ այն իրականացնել: Միայն զրույցը բավարար է կրքերը թեժացնելու համար»: Իսկ եթե անհարմար ես զգում քո ֆանտազիաներով զուգընկերոջդ հետ կիսվել, խնդրիր նրան պատմել իր ֆանտազիաների մասին: Երբեմն սիրած տղամարդուն հուզող ու գրգռող պահերի մասին իմանալն օգնում է կնոջն ազատվել կապանքներից ու կիսվել ամենաթաքուն մտքերով:

Լուսանկարը ըստ Shutterstock-ի

FAF անդամները Արաս Օզբիլիզին հանձնեցին «ՖԱՖ համակրանք» մրցանակը

Ինչպես հայտնել ենք, այսօր Հայաստանի ազգային հավաքականը վայրէջք կատարեց Կրասնոդարի օդանավակայանում:
Ազգային հավաքականի ֆուտբոլիստներին այնտեղ անակնկալ էր սպասում: Հայաստանի հավաքականի երկրպագուների Առաջին հայկական ճակատ (ՖԱՖ) շարժումը այս տարի նույնպես շնորհեց իր ամենամյա` «ՖԱՖ համակրանք» մրցանակը:
Այս տարի մրցանակը բաժին հասավ Հայաստանի հավաքականի և Մոսկվայի «Սպարտակի» կիսապաշտպան Արաս Օզբիլիզին: Երկրպագուները մրցանակը ֆուտբոլիստին հանձնել են հենց օդանավակայանում, որից հետո մեր հավաքականը հանգրվանել է Интурист հյուրանոցում:
Ժամը 18:00-ին իր առաջին մարզումը մեր հավաքականը կանցկացնի «Կրասնոդարի» ակադեմիայում:

ArmFootball.com

Բեռնար Շալանդը հետևում է Հայաստանի ազգային հավաքականին (PHOTO)

Sport-Express-ի խմբագիրԱրթուր Պետրոսյանն իրԹվիթերյան միկրոբլոգումնկար է տեղադրել, որտեղ երևում է Հայաստանի ազգային հավաքականի նոր գլխավոր մարզիչ, շվեյցարացի մասնագետԲեռնար Շալանդը:
62-ամյա մասնագետն արդեն ռուսաստանում է և կհետևի Հայաստանի ազգային հավաքականին:

ArmFootball.com

Հենրիխ Մխիթարյան

Չեմպիոնների լիգա. Հենրիխ Մխիթարյանի վիճակագրությունը եւ գնահատականը

Whoscored.com-ը ներկայացրել է Հայաստանի հավաքականի եւ Դորտմունդի «Բորուսիայի» կիսապաշտպան Հենրիխ Մխիթարյանի վիճակագրությունը Չեմպիոնների լիգայի 1/8 եզրափակիչի՝ Սանկտ Պետերբուրգի «Զենիթի» հետ առաջին խաղում։

25-ամյա կիսապաշտպանը կատարել է մեկ հարված, որն արդյունավետ է դարձել։ Նա գնդակին դիպչել է 42 անգամ, կատարել 26 փոխանցում՝ 69 տոկոս ճշգրտությամբ։ Հենրիխը չորս անգամ մրցակցից խլել է գնդակը եւ մեկ անգամ հաղթել օդային մենապայքարում։ Մխիթարյանը մեկ խախտում է կատարել, իսկ մրցակիցը նրա նկատմամբ՝ երկու անգամ։ Հենրիխը ստացել է 7.8 գնահատականը։

Հիշեցնենք, որ «Բորուսիան» հաղթել է 4։2 հաշվով, իսկ Մխիթարյանը բացել է հանդիպման հաշիվը։ Հայաստանի հավաքականի ֆուտբոլիստը փոխարինվել է 70-րդ րոպեին։

Համացանցը շոկի մեջ է այս տեսանյութից

Ինչու՞ է մաշկը գունատվում

Մաշկի երանգով է պայմանավորված շատ հիվանդությունների պատճառը: Քանի որ մաշկն առաջինն է արձագանքում օրգանիզմին, ապա դրա գույնով կարելի է կռահել առողջական վիճակի փոփոխությունները և նախօրոք սկսել կանխարգելումը: Եթե զգում եք, որ ձեր մաշկի գույնն առանց պատճառի փոխվել է և դա երկար ժամանակ է տևում, ուրեմն ժամանակն է դիմել բժշկի:

Եթե մաշկը դեղնել է, ուշադրություն դարձրեք լյարդին: Դեղնության պատճառները շատ են. հեպատիտ, լեղաքարային հիվանդություն, ենթաստամոքսային գեղձի, փայծաղի աշխատանքի խանգարում, նաև արյան հիվանդություններ:

Եթե մաշկի գույնը մգացել է, ուշադրություն դարձրեք երիկամներին և մակերիկամներին: Մաշկի մուգ կամ, նույնիսկ սև գույնը երիկամների հիվանդության կամ միզապարկի ինֆեկցված ախտահարման ամենահավանական պատճառն է:

Եթե մաշկը սպիտակել է, ուշադրություն դարձրեք արյան բաղադրության, նյութափոխանակության, մարսողական, սիրտ-անոթային համակարգերի, թոքերի և վահանագեղձի աշխատանքին: Եթե մաշկը կապտավուն է դարձել, ուշադրություն դարձրեք սիրտ-անոթային, շնչառական համակարգերին Անհապաղ պետք է դիմել սրտաբանին: Այդ գույնը վկայում է արյան մեջ թթվածնի անբավարարության մասին: Եվ սիրտ-անոթային ու շնչառական համակարգերի նորմալ աշխատանքի մասին խոսելն ավելորդ է:

Եթե մաշկը կարմրել է,ուշադրություն դարձրեք արյան, սիրտ-անոթային համակարգի, մարմնի ջերմաստիճանի, ուժեղ ազդեցության վտանգավոր նյութերի (որոնք օգտագործվել են կենցաղում) վրա: Եթե մաշկը մոխրագույն է դարձել, ուշադրություն դարձրեք մարսողությանը, այս երանգը սովորաբար պայմանավորված է ստամոքսաղիքային ուղու խնդիրներով: Դա կարող է լինել և գաստրիտ, և փորկապություն, նույնիսկ ոչ ճիշտ սնունդն է անդրադառնում մաշկի գույնի վրա: Եթե մարսողության հետ կապված ամեն ինչ նորմալ է, նշանակում է մաշկի գույնի վրա ազդում են սթրեսներն ու ծխելը: Դա հանգեցնում է արյունատար անոթների նեղացման, նշանակալիորեն նվազեցնելով մաշկին թթվածնի մատակարարումը:

Գունատությունը կարող է առաջանալ նաև մաշկի վատ արյունամատակարարումից: Դրա պատճառները մի քանիսն են. զարկերակային արյան ցածր ճնշում, թոքերի հիվանդություն, վահանագեղձի հորմոնների անբավարարություն, սրտի հետ կապված խնդիրներ: Մաշկի կարող է գունատվել նաև ցրտից, վախից, ցավից, նաև այտուցներից:

Փորձեք չծիծաղել (լուսանկարներ)